Rosa Luxemburg - veertien achttien recensie

In de podcast serie Veertien Achttien, geeft de maker Tom Tacken zichzelf alle ruimte voor een oordeel over de hoofdrolspelers en de figuranten in de eerste wereldoorlog. Zijn wekelijkse vertelling over de oorlog, opgehangen aan de biografie van een van de grote of kleine deelnemers, worden bevolkt door slachtoffers, helden, daders, meelopers, aanstichters en leiders met veelal een verkeerde opvatting van politiek en vooral oorlog. De slogan die de podcast meekrijgt 'Het verschrikkelijke verhaal opnieuw verteld' en de woorden op het blog van de podcast laten deze benadering onverhuld: "Steeds staan we stil bij een karakter uit de Grote Oorlog. Politici, kunstenaars, soldaten, vorsten, denkers, schrijvers, burgers - ze komen allemaal langs - de daders en de slachtoffers, de ezels en de leeuwen."

Daarom rijst de vraag, waarom wordt er stilgestaan bij Rosa Luxemburg? De oorlog heeft ze doorgebracht in de gevangenis. Haar socialistische opvattingen zijn eveneens marginaal in de oorlog. Pas bij de Weimarrepubliek komt het socialisme terug op het toneel en is er de politieke moord op Luxemburg. Haar verhaal is er vooral een van Duitsland na de oorlog.

De gedachte komt op dat Tackens sympathie bij Rosa Luxemburg ligt en dat hij het socialisme een warm hart toedraagt. In dat geval is in Tackens feuilleton het socialisme de onmachtige god die de waanzinnige slachting niet kan stoppen. Die het proletariaat niet kan redden van het valse, nationalistisch bewustzijn. En dan is Luxemburg de onbegrepen profeet. De gedachte vindt hier een daar bevestiging in Tackens biografieen, maar hij weet het afdoende te maskeren, zodat we niet zeker kunnen zijn van zijn politieke kleur, niet zo zeker als we kunnen zijn dat hij begaan is met het lot van de slachtoffers in de oorlog. Meer nog dan een verhaal van mislukte klassenstrijd lijkt voor hem het verhaal van de oorlog een verhaal van eindeloos menselijk leed.

Meer Veertien Achttien:
Marie Curie,
August von Mackensen,
Franz Hipper,
Enver Pasha,
Veertien Achttien premium.