Een grote podcast voor een klein publiek

Veertien Achttien is een van de allerbeste podcasts die op het net te vinden zijn. Dat heb ik al vaker geschreven en om nou niet in herhaling te vervallen, zal ik het anders zeggen: Veertien Achttien is een van de allerbeste podcasts die op het net te vinden was. Verleden tijd.

Het betekent niet dat Veertien Achttien, de grote podcast over de grote oorlog, afgelopen is, of voortijdig podfaded is. Tom Tacken, de onvermoeibare maker van deze serie biografieen, gaat gewoon door. Hij gaat zelfs langer door, voorbij de wapenstilstand van 11 November 1918, wat aanvankelijk de planning was. Er wordt doorverteld tot en met de tekening van het Verdrag van Versailles in 1919. Maar al dit moois komt niet meer in de feed, zal niet meer publiek beschikbaar zijn.

Het is niet de eerste keer dat Tackens provider hem in de steek laat. Toen dat eerder gebeurde wist hij zijn feed bij een ander te plaatsen, maar nu ook deze feed niet meer werkt heeft de podcaster de moed opgegeven. Het is al genoeg moeite om de afleveringen te produceren, er moet niet teveel overhead bijkomen om al dat moois voor niets bij het internetpubliek te krijgen. Wat overblijft is om, voor een niet al te groot bedrag, volger van Veertien Achttien te worden. Dan krijg je tekst en uitleg persoonlijk toegestuurd en kan je genieten tot het einde.

Voor Tom Tacken is het een begrijpelijke beslissing, maar voor het medium podcast is het een grote klap. Ooit leek het mogelijk om met bescheiden middelen, uitzonderlijke audio bij een geinteresseerd publiek te krijgen. Voor de maker eiste het nauwelijks meer dan de inzet van het produceren en voor het publiek was het aanbod gratis. Het klonk altijd al een beetje te mooi om waar te zijn, maar het impliceerde wel een fantastische vrijheid van expressie. Het leverde een prachtig rijk geschakeerd en geinspireerd medium op. Veertien Achttien is niet de eerste podcast die ik zie verdwijnen van dit utopische toneel. Ik vrees een beetje dat het symptomatisch is en dat we geleidelijk terug komen bij wat media in de tijd voor internet ook al was: een wereld gedomineerd door giganten en tamelijk flauwe main-stream produkten.

Als er al een weg daaruit is, terug naar de vrolijke anarchie van podcast uit, laten we zeggen, 2007, dan lijkt mij dat het publiek moet gaan betalen. Als een podcast als Veertien Achttien voldoende volgers heeft, kan het zijn onafhankelijkheid terugwinnen. En dan kan Tacken doorgaan tot 1948 - om maar eens wat te noemen.

Meer Veertien Achttien:
Sholem Schwarzbard,
Bernard Freyberg,
Richard Huelsenbeck,
Veertien Achttien nieuwsbrief (PTSD versus shellshock)
Sir Mark Sykes.

Break update

Dear Readers,

Here is to tell you I am still on my break. It is a relief to be exempt from the pressure of posting every day. It is also a relief to be listening fewer podcasts and only those that I feel like listening to and not all those that I have to get a bite of in order to be able to write about them. The blogging and the listening had begun to resemble a job rather than a hobby. If it were a job, I'd do it with pleasure and ten times better than I ever did. But it is not and to have to squeeze it in with a real job and family life, while the blog was becoming more and more demanding (more and more podcasts to keep track of) got just a tad too much.

So, that is why I am away. That is why I listen less, but surely,while updating you, I might as well relate what I am listening to these days.

I find myself with three podcast about the First World War:
Veertien Achttien, the unmatched weekly bio of a participant in the war, be it on war or the home front. This remarkable Dutch podcast aims to supply a weekly bio for as long as the Great War itself lasted, that is for some 230 weeks. By now the podcast has reached week 170 without ever failing and at an outstanding constant quality. Another aim is said to translate the podcast into English and to start repeating the weekly feat from 2014 until 2018. Stay posted! (feed)

First World War Centenary podcast by the Imperial War Museum, offering extracts from their unique oral history program.

History of the First World War, an amateur podcast that offers a very accessible military history of the first world war. Currently the podcast is on hiatus, hopefully not for long. (feed)

As the Palestinian bid for statehood is pending at the UN, I also want to point you to a couple of podcast episodes that offer an unexpected perspective on the Middle-East conflict, but that I will report in another post. Stay tuned.

Anne

Sholem Schwarzbard - Veertien Achttien

De nieuwste aflevering van Veertien Achttien markeert voor mij altijd het begin van de week. Het is de enige Nederlandse podcast waarvan ik geen enkele aflevering mis - en trouwens, in het Engels zijn er ook niet zoveel. Zo meteen rijd ik naar mijn werk en laatste aflevering van Veertien Achttien speelt op mijn autoradio.

Eerst nog even wat woorden over de voorlaatste aflevering. Sholem Schwarzbard was een vluchteling uit de Oekraine die in Parijs neerstreek. Niet alleen vluchtten hij en de zijnen voor het oorlogsgeweld en had Schwarzbard socialistische sympathieen die hem niet helemaal in het Tsaristische rijk deden passen. Schwarzbard was ook joods en hij vluchtte ook voor de pogroms.

In de Oekraine in de tussentijd, was er een voorzichtige poging tot onafhankelijkheid, geleid door Symon Petliura. Onder Petliura gingen de pogroms gewoon door en toen Oekraine deel van de nieuwe Sovjetunie moest worden, week ook Petliura uit naar Parijs, alwaar hij Schwarzbard tegenkwam. De laatste besloot de pogroms te wreken en schoot de eerste dood. Schwarzbard kwam voor een Franse rechter en opeens werden de pogroms een kwestie die juridisch relevant konden zijn. Luister naar Veertien Achttien om uit te vinden of in Frankrijk wraak voor pogroms een moord konden rechtvaardigen.

Meer Veertien Achttien:
Bernard Freyberg,
Richard Huelsenbeck,
Veertien Achttien nieuwsbrief (PTSD versus shellshock)
Sir Mark Sykes,
De Eerste Wereldoorlog in podcast.

Bernard Freyberg - Veertien Achttien

De biografie van deze week in Veertien Achttien is over de Nieuwzeelandse ijzervreter Bernard Freyberg. Dit is het verhaal van een officier die met doodsverachting menig front in 14-18 bezocht heeft. Hij is een klassieke militaire held waarvan je er niet zoveel in de podcast van Tom Tacken tegenkomt.

Het cliche van de Eerste Wereldoorlog is veelal een verhaal van de dom rechtlijnige officieren die hun soldaten de dood injagen, vasthoudend aan 19e eeuwse mores en achterhaalde strategie. Of anders gaat het over de gelaten en ontnuchterde frontsoldaten die op de een of andere manier de modderhel proberen te overleven. Freyberg is enerzijds die frontsoldaat, maar hij wil maar niet ontnuchterd raken.

Het brengt Tom Tacken ertoe om zijn verhaal te vertellen met een stevige vleug van meewarigheid. Hoe indrukwekkender de vermetele manhaftigheid van Freyberg wordt, hoe meer het tegelijk ook wat potsierlijk is. Zelfs al zou je de man zelf zijn glorie laten dan tenminste is de grenzeloze bewondering voor hem, van onder meer Winston Churchill, een triest mechanisme dat de oorlog in stand houdt, zo lijkt Tacken te denken terwijl hij zijn tekst leest.

Veertien Achttien blijft een adembenemende podcast die internationaal zijn weerga niet kent. De traditionele media zouden er meer erkenning voor kunnen opbrengen. Misschien dat een korte verschijning van Tacken in het Journaal wat extra's zou kunnen brengen. Zie onderstaande video.



Meer Veertien Achttien:
Richard Huelsenbeck,
Veertien Achttien nieuwsbrief (PTSD versus shellshock)
Sir Mark Sykes,
De Eerste Wereldoorlog in podcast,
Ford en anderen.

Richard Huelsenbeck - Veertien Achttien

De podcast Veertien Achttien brengt ons elke week een biografie in vijftien minuten die op een of andere manier iets met de Eerste Wereldoorlog te maken heeft. Er zijn sinds vanochtend al 115 afleveringen verschenen en er zijn er nog 115 te gaan, want de maker, Tom Tacken, heeft zich ten doel gesteld om de podcast net zolang te laten duren als de lange oorlog zelf.

En daarmee schept hij een even dringend als dwingend portret van een van de grootste tragedies van de moderne wereld. Daarmee heeft hij zich ook voor een formidabele taak gesteld. Vind maar eens voor elk relevant aspect van de oorlog een persoonlijk portret. Breng in elk protret een aspect van de oorlog naar voren. En hoe houd je een portret consequent binnen de twintig minuten? Het moet effectief geschreven worden, kort, duidelijk en toereikend. En ga zo maar door.

De uitzending van vandaag, over de Dadaist Richard Huelsenbeck, brengt nog weer een andere uitdaging van de podcast eminent naar voren. Zo'n portret moet ook afdoende voorgelezen worden. Daarbij heeft Tacken het zich vandaag niet makkelijk gemaakt door de incourante teksten van Huelsenbeck in het portret te verwerken. Een protest tegen de oorlog in een lange volzin heeft hij effectief vertaald en voorgedragen. En dan het klankdicht geen sinecure, maar Tacken brengt het als een echte performer. Het is alsof je Jan Hanlo zelf Oote Boe hoort voordragen. Tabla tokta tokta takabla taka tak. Geraffineerd verweven in het portret. Zowel Dada als de oorlog zijn erin te horen.

Meer Veertien Achttien:
Veertien Achttien nieuwsbrief (PTSD versus shellshock)
Sir Mark Sykes,
De Eerste Wereldoorlog in podcast,
Ford en anderen,
Sigmund Freud.

Veertien Achttien nieuwsbrief (PTSD versus shellshock)

Vanochtend zijn er maar liefst drie nieuwe afleveringen van Veertien Achttien. Ik heb al vaak genoeg de lezers aangeraden om zich te abonneren op de feed van deze voortreffelijke podcast. Wat ik er vandaag aan toe wil voegen is het advies om tevens een abonnement te nemen op de nieuwsbrief.

Niet alleen krijg je dan tijdig een mail met het bericht dat er weer een nieuwe aflevering zit aan te komen. Er zijn ook uiteenlopende, belangwekkende aankondigingen en links met betrekking tot de Eerste Wereldoorlog, de historie, de geschiedschrijving en de herdenking. Een buitengewoon interessante bijdrage was er de afgelopen week in de vorm van een link naar een artikel van medisch historicus Leo van Bergen waarin hij ingaat op een misverstand waar ik mij persoonlijk ook nog wel eens schuldig heb gemaakt en dat is het gemakshalve op een lijn zetten van shellshock met PTSD. Shellshock was het syndroom van soldaten uit de loopgraven van '14-'18 die het gevecht niet meer aankonden, terwijl PTSD het post-traumatische syndroom is dat psychiaters hebben vastgesteld bij vele moderne soldaten die uit gevechtshandelingen terugkeren.

Het blijkt dat de symptomen van PTSD en shellshock verschillen en deze trouwens ook van de symptomen van nog weer andere uitvallers uit andere tijden. Het geeft een belangrijk inzicht in de omstandigheid dat onze definities van ziektepatronen tijd- en plaatsgebonden zijn.

Neem via mail contact op met Tom Tacken de maker van de podcast Veertien Achttien en voor een schappelijk bedrag krijg je afelvering op CD en die nieuwsbrief met al dit soort meerwaarde toegestuurd.

Meer Veertien Achttien:

Sir Mark Sykes,

De Eerste Wereldoorlog in podcast,

Ford en anderen,

Sigmund Freud,

Edith Cavell.

Sir Mark Sykes - Veertien Achttien

De laatste aflevering van de onvolprezen podcast Veertien Achttien heeft een onverwacht staartje. Sir Mark Sykes, bekend van het Sykes-Picot verdrag, is in 2008 opeens terug in het nieuws. Een ander verhaal van de Grote Oorlog dan dat van het geheime verdrag tussen de Fransen en de Britten is dat van de Spaanse Griep. Een van de meer dan 50 miljoen slachtoffers van de pandemie is de Britse diplomaat Sykes. Hij blijkt begraven in een met lood geisoleerde kist - zou men daar het virus uit op kunnen graven? Dat was de vraag in 2008.

In 1916 was de vraag wat er na het verscheiden van het Ottomaanse Rijk met het Midden-Oosten moest gebeuren. De Fransen en Britten lieten hun diplomaten Picot en Sykes in een geheim verdrag de boedel verdelen. Daarin werden voor het gemak de Arabieren, de Zionisten, de Italianen en wie er verder nog maar belang hadden, buiten beschouwing gelaten. De vredesverdragen in 1919, hebben een en ander nog wel enigszins proberen bij te stellen, maar veel van de hedendaagse problemen in het Midden-Oosten en in de problematische verhoudingen tussen de Arabische en de Westerse wereld vinden hier hun oorsprong.

Het zij nog maar weer eens gezegd: De grote kracht van Veertien Achttiens biografieën is dat deze verhalen belangrijke historische mijlpalen zoals het Sykes-Picot verdrag in historisch perspectief zetten en een buitengewoon inzicht in de geschiedenis van de Grote Oorlog geven. En in dit specifieke geval, ook verbanden zichtbaar maakt met het heden. Voeg daarbij het uitnemende, narratieve talent van de verteller Tom Tacken en je hebt een van de beste historische podcasts te pakken.

Meer Veertien Achttien:
De Eerste Wereldoorlog in podcast,
Ford en anderen,
Sigmund Freud,
Edith Cavell,
Rudyard Kipling. (speciaal aanbevolen)

The Great War - WW1 in podcasts

About a week ago I already wrote a Dutch post about the First World War in podcasts and that is because one of the very best podcasts about The Great War is in Dutch (Veertien Achttien), more about this by the end of this post. If you wish to make a study of WW1 through podcast alone, you have many formidable other podcasts to choose from as well.

There are two big stories about WW1. One is the geopolitical, diplomatic one, which goes back until the 1870's and arguably shows the effect of WW1 until at least the Cold War, if not until today (look at the Middle East for example). This perspective that can be stretched over a near century and a half is fantastically covered by Stanford's James Sheehan in the lecture series The History of the International System (feed). Part of this story is the question how the war came about and who is to blame, which is an issue every modern history series will deal with (History 5, MMW 5, European Civilization 1648 to 1945, History 1c) but is especially well done by Margaret Anderson in an old version of Berkeley's Renaissance to Today. Also interesting is the interview in New Books in History with Norman Stone.

Another big story of WW1 is that of Trench Warfare, or a little bit more broadly, how the war went and how it culminated in the wretched peace of Versailles. Many good podcasts give ample attention here. (New Books in History, History 151c, France since 1871, The Armistice Podcast)

The special quality of Veertien Achttien ('14 - '18) lies in this that it takes on both these themes and more by the method it applies. Veertien Achttien brings every week a short biography of one of the people involved in the war. Through this you get some chronology of the war, and frequently one stretching from earlier to way beyond, highlighting aspects that go beyond the to big narratives referred to above. Especially in this podcast you can find the effect of WW1 on everyday life, on the peripheries of the war, on culture, on science and as such, mare than any other podcast it convincingly shows how deep and fundamental the war altered our world.

While Veertien Achttien is expected to run until 2012 in Dutch, there are some rumors it may be translated into English at some point in time. We can only hope that this challenge will indeed be met.

De Eerste Wereldoorlog in podcast

Het is hoog tijd dat ik weer eens over Veertien Achttien schrijf. Deze amateur podcast, verzorgd door Tom Tacken, brengt wekelijks een kwartier luisterrijke audio waarin het verloop van de Eerste Wereldoorlog chronologisch op de voet gevolgd wordt en tevens een portret van een van de aanwezigen wordt uitgewerkt. Aan de hand van deze portrettenserie weet Tacken een uiterst gevarieerd beeld van het grote narratief te schetsen. Dankzij de uiteenlopende figuranten weet hij de eveneens uiteenlopende thematieken uit te lichten. Niet alleen de gevechtshandelingen op de verschillende fronten, alsmede de politieke achtergronden krijgen daardoor de aandacht, maar tevens de kleine menselijke, de culturele en andere vaak overgeslagen aspecten van deze wereldbrand.

Voor wie meer uitgebreid over de Grote Oorlog ingelicht wil worden, zijn vele andere podcasts beschikbaar. Een van de velen die op dit moment relevant materiaal biedt is de hoorcollegeserie op Berkeley, History 151c, die de moderne historie van Groot Brittannië bespreekt. Het college van vorige week ging specifiek over 'The Great War', maar als het enigszins gaat zou ik de lezer willen overhalen om niet een enkele lezing, maar het geheel te beluisteren. Professor James Vernon brengt op een zeer bekwame en onderhoudende manier de moderne liberale rechtsstaat in beeld en weet daarin op indringende wijze schrijnende paradoxen zichtbaar te maken. Deze paradoxen zijn niet uniek voor de Britse samenleving daardoor buitengewoon interessant.

Meer Veertien Achttien:
Ford en anderen,
Sigmund Freud,
Edith Cavell,
Rudyard Kipling, (speciaal aanbevolen)
Ferdinand I van Bulgarije.

Meer Berkeley:
The Indian Rebellion 1857,
Human Evolution and Prehistory,
Dacher Keltner on Happiness and Health,
Modern Western History in podcasts,
Wars, Empires, Nations 1648-1914.

Veertien Achttien - Ford en anderen

Wie net als ik wekelijks trouw naar Tom Tacken's Veertien Achttien luistert, zou ik willen aanbevelen om voor het overzicht eens te luisteren naar een paar hoorcolleges op Yale. The reeks van Professor John Merriman (European Civilization, 1648-1945) bevat een aantal colleges die prachtig aansluiten en je weer eens laten zien hoe goed de biografie-reeks van Tacken is. Niet alleen goed als idee, maar ook historisch relevant en een effectieve methode om iets van het mysterie van die grote oorlog te doorgronden.

Luister bij Merriman met name naar het 15e en 16e college, maar als je het echt goed wil doen start dan bij 14 en ga door tot en met 20. (audio feed, video feed) Merriman laat zien hoe de cultuur van voor de oorlog tot de oorlog leidde. En niet alleen leidde die tot de oorlog in grote schaal, maar ook met de naiviteit waarmee de oorlog begonnen en gevoerd werd. En die oorlog leidde weer tot een radicaal ander Europa. En nadat je dat weer eens zo expliciet onder ogen hebt gezien, moet je weer naar de details die Tom Tacken biedt.

Elke biografie in de reeks is aan te bevelen en vanochtend is er weer een nieuwe in de feed - Tubby Clayton, maar die heb ik nog niet gehoord. In mijn geheugen klinkt nog het verhaal van vorige week na; de rol in de oorlog van Henry Ford. Henry Ford is voor mij vooral de no-nonsense kapitalist die zijn anti-historische dispositie vereeuwigde met de gevleugelde uitspraak History is bunk! Dat is niet alleen anti-historisch, dat is in mijn opinie ook anti-intellectueel en anti-cultureel. Dat is daarom geen persoon van wie ik verwacht dat hij in de Grote Oorlog op pad ging om vrede te brengen. Maar in deze vreemde oorlog is niets wat het lijkt en dat leer je dan toch maar weer bij Veertien Achttien.

Meer Veertien Achttien:
Sigmund Freud,
Edith Cavell,
Rudyard Kipling, (speciaal aanbevolen)
Ferdinand I van Bulgarije,
Veertien Achttien in transit.

Meer Yale:
New Testament History and Literature,
Industrial Revolutions,
Modern Western History,
Introduction to Psychology,
Game Theory and Greek Classics,
The Hebrew Bible.

Veertien Achttien: Freud en nieuwe feed

Dit weekend konden we genieten van Veertien Achttiens korte biografie van Sigmund Freud. Wat de speciale relevantie van Freud voor de geschiedschrijving van de Eerste Wereldoorlog is, moet een vraag zijn waarmee de luisteraar de podcast in kan gaan en achteraf nauwgezet de antwoorden overwegen.

Freuds heydays waren al zo min of meer voorbij - hij is toch meer een relevante figuur om te bespreken als het om de negentiende eeuw gaat. En als het al moeilijk is om het einde van die eeuw te duiden; er is toch ruime consensus dat in de Grote Oorlog de twintigste eeuw onmiskenbaar aangevangen is (liever niet spreken van goed en wel). Freud was ook geen deelnemer, maar eerder een toeschouwer en een vader van soldaten (zoals eerder Rudyard Kipling) en als toeschouwer is Freud altijd lucide.

Een drietal observaties worden door Tom Tacken in de biografie van Freud aangestipt. Ten eerste de ontdekking van Thanatos - de doodsdrift. Ten tweede de naijver van de vader voor de vitaliteit van zijn zonen. En ten derde, zij het kort, maar zeer belangrijk, de partijdigheid van de intellectuele elite. Het globalisme en wereldburgerschap dat dezen in de negentiende eeuw hadden verworven, werd gretig afgeworpen in de oorlog. Freud deed het ook even, maar schrikt al snel wakker uit de geestverduistering van het patriottisme. En wat volgt is zijn eigen Thanatos, maar dan is het al de Tweede Wereldoorlog, wanneer hij zelf verzoekt om te sterven.

Intussen is de podcast het echec van zijn vorige provider teboven gekomen en is er een nieuwe officiele feed: Veertien Achttien op Mevio.

Meer Veertien Achttien:
Edith Cavell,
Rudyard Kipling, (speciaal aanbevolen)
Ferdinand I van Bulgarije,
Veertien Achttien in transit,
Pegoud, Grimm - Veertien Achttien.

Edith Cavell - Veertien Achttien

Over de podcast Veertien Achttien (feed) kan ik niet genoeg de loftrompet steken. Inmiddels ben ik wat dat betreft in een steeds ruimer gezelschap. Getuige niet alleen de commentaren op mijn recensies, maar ook de lovende besprekingen bij VPRO's OVT en deze week in het Historisch Nieuwsblad.

De laatste aflevering was ook weer geweldig. Tom Tacken vertelde het verhaal van Edith Cavell, de Britse verpleegster die door de Duitsers werd terechtgesteld op verdenking van spionage. Tacken neemt dze biografie als voorbeeld van nog weer een speciaal fascinerend aspect van de Eerste Wereldoorlog: de propaganda. Meer nog dan ooit was propaganda nodig om de oorlogsmachine draaiende te houden. En het verhaal van Cavell, hoewel ook gebruikt in de Duitse propaganda, speelt toch vooral een betekenisvolle rol in de Britse en Amerikaanse propaganda.

Fascinerend ook zijn uiteindelijk de laatste woorden die van Cavell zijn opgetekend. Juist ook in verband met die propaganda. Daar waar de propaganda juist het middel is om patriottisme te voeden en je onwillekeurig denkt aan analyses die stellen dat nationalisme de nieuwe religie was, stelt Cavell dat patriottisme niet genoeg was. Voor haar werk als verpleegster in oorlogsgebied stelde zij de naastenliefde voorop. En dat roept twee gedachtes op: is de oude religie toch sterker? en ook: Is nationalisme een religie zonder naastenliefde?

Meer Veertien Achttien:
Rudyard Kipling, (speciaal aanbevolen)
Ferdinand I van Bulgarije,
Veertien Achttien in transit,
Pegoud, Grimm - Veertien Achttien,
Emmeline Pankhurst.

Rudyard Kipling - veertien achttien

Op de podcast Veertien Achttien (feed) zat ik deze week echt uit te kijken. Ik wist dat de nieuwe aflevering over een van mijn geliefde schrijvers zou gaan: Rudyard Kipling.

Ik wist helemaal niet dat Kipling een zoon in de oorlog verloren had. Het heeft hem zo aangegrepen dat hij er een prachtig gedicht over schreef: "If any question why we died/ Tell them, because our fathers lied." En rondom dat gedicht bouwt Tom Tacken deze biografie. De leugen van Kipling is wellicht dat hij zijn relaties gebruikt heeft om zoon John in het leger te krijgen. Daar was hij aanvankelijk voor afgekeurd.

John is ook een van die soldaten die nog heel lang vermist blijft, totdat de dood officieel wordt aangenomen. Het moet het leed van Kipling alleen maar verlengd hebben. Tacken heeft er deze week weer een prachtig verhaal van gesmeed. Het is of hij wat literaire inspiratie van meester Kipling heeft gekregen, want ik vond de uitwerking, die toch al elke week op uitzonderlijk peil staat, deze keer buitengewoon. Haast lyrisch. Met ironie, natuurlijk, dat wel.

Meer Veertien Achttien:
Ferdinand I van Bulgarije,
Veertien Achttien in transit,
Pegoud, Grimm - Veertien Achttien,
Emmeline Pankhurst,
Lord Kitchener.

Ferdinand I van Bulgarije - Veertien Achttien

De podcast Veertien Achttien (feed) vereist geen grondige voorkennis over de eerste wereldoorlog, maar ik kan me zo voorstellen dat het wel helpt om de themas, de rivaliteiten en de allianties op voorhand te kennen. De podcast gaat weliswaar chronologisch door de oorlog, maar doordat het dit doet in de vorm van korte biografietjes en springt daardoor van front naar front, van land naar land en van thema naar thema.

De grote kracht daarvan is dan weer dat het de doorgewinterede fan soms op een onverwachte plek brangt, zoals deze week. Hoevelen kennen het reilen en zeilen van de Bulgaren in de Grote Oorlog. Er is wel eens gezegd dat de Eerste Wereldoorlog eigenlijk de derde Balkanoorlog had moeten worden en voor de de Bulgaren was ze dat zeker. Tom Tacken vertelt hoe de Bulgaarse Tsaar (van Duitse komaf) pragmatisch kiest om zich aan de Centralen te verbinden en hoe het met zijn verlanglijstjes met betrekking to grond in Servie, Roemenie, Griekenland en zelfs Turkije schuift.

Dat was dan weer een verrassende en informatieve aflevering en ik verheug me nu al op de volgende. Aangekondigd wordt dat het over Rudyard Kipling zal gaan.

Meer Veertien Achttien:
Veertien Achttien in transit,
Pegoud, Grimm - Veertien Achttien,
Emmeline Pankhurst,
Lord Kitchener,
Walther Rathenau.

Veertien Achttien in transit

Voor de trouwe luisteraars van Veertien Achttien wacht er vanochtend wellicht een kleine teleurstelling. Wie in afwachting zit te kijken tot de nieuwste aflevering uit de feed komt rollen, moet tot de ontdekking komen dat die feed niet meer werkt. Wat daar aan de hand is, is dat de provider van deze feed, podplaza, over de kop is gegaan en daardoor is Veertien Achttien nu in een transit terechtgekomen.

Er moet dus een nieuwe feed komen en de maker van de podcast, Tom Tacken, laat me weten dat een nieuwe formule voor de podcast in de maak is. Tot nader order zullen de nieuwe afleveringen handmatig op de website gedownload kunnen worden. Voor de aflevering die men vandaag verwacht, heeft het dus zin om op de betreffende blog post te kijken; zie: Wilhelm Wassmuss.

Nu dat er download links op het blog staan, betekent het echter dat de rss 2.0 feed ook als podcast feed kan worden gebruikt. Wie zich in de podcatcher (ook iTunes) abonneert op de feed van Veertien Achttien, kan in ieder geval alle in rechtstreekse download aangeboden afleveringen automatisch ophalen. Het valt te betwijfelen of deze situatie nog lang voort zal duren, maar tot nader order is dit een goede tussenoplossing en ik zal jullie op de hoogte houden hoe het verder gaat.

Meer Veertien Achttien:
Pegoud, Grimm - Veertien Achttien,
Emmeline Pankhurst,
Lord Kitchener,
Walther Rathenau,
Komitas Vardapet.

Pegoud, Grimm - Veertien Achttien

Op indrukwekkende wijze gaat Tom Tacken voort met zijn serie over de Eerste Wereldoorlog, Veertien Achttien. Het niveau blijft onveranderd hoog. Elke week een biografie van een van de spelers in de oorlog, waarbij elke biografie een zeker aspect van de oorlog in het bijzonder voor het voetlicht brengt. Beluister de meest recente bijdragen over Adolphe Pegoud en Robert Grimm.

Elke podcast duurt ongeveer een kwartier en de grote kracht van Tacken is dat hij dat kwartier vult met een zorgvuldig gecomponeerd verhaal. Als geen ander weet hij de aandacht vast te houden en met enkele zinnen de kwesties te typeren. Als ik al ooit kritiek op de podcast heb gehad, dan is het dat Tacken een zekere voorliefde voor versimpeling heeft en maar al te graag de podcast giet in de vorm van een mooi zwart-wit perspectief van goed en kwaad, daders en slachtoffers. Het formaat dicteert dit echter en de narratieve kracht maakt het meer dan goed.

Voor wie er geen genoeg van kan krijgen, is het mogelijk om de uitzendingen op CD te bestellen en als toegift krijgt men dan ook de teksten toegestuurd (Volger Veertien Achttien). Kijkend naar de teksten, dringt zich de eis op: zo'n goede podcast met kant en klare scripts moet vertaald kunnen worden naar het Engels. Wie zal Tom Tacken daarbij helpen?

Meer Veertien Achttien:
Emmeline Pankhurst,
Lord Kitchener,
Walther Rathenau,
Komitas Vardapet,
John Condon.

Emmeline Pankhurst - Veertien Achttien

Er is een mooi bruggetje te maken tussen de voorlaatste en de laatste aflevering van Veertien Achttien. Toen de hoofdpersoon van vorige week, Lord Kitchener, de Britse mannen opriep om dienst te nemen het nieuwe vrijwilligerlseger, Kitchener's Army, kreeg hij steun uit een opmerkelijke hoek: van de feministe Emmeline Pankhurst, hoofdpersoon deze week.

De feministes onder Pankhurst deelden witte veren uit aan elke man die nog ongeschonden door Londen rondliep. Waarom? Op het oog betekent de witte veer: lafaard, neem dienst. Maar waarom waren het juist de feministische Suffragettes die opeens de oorlogszaak zo hartstochtelijk oppakten? Twee gedachtes dringen zich op. De beweging voor vrouwenkiesrecht gold als tamelijk radicaal, een opposant van de gevestigde orde en zoals wel vaker met dit soort ideele groeperingen, kunnen zij hartstochtelijk nationalisme aannemen om een zekere legitimiteit te verkrijgen. Patriotisme is in de moderne historie een handig middel om de publieke opinie te bewerken, vooral in tijden van oorlog.

Maar dankzij Tom Tacken wordt nog een idee geopperd: hoe meer mannen dienst nemen, hoe meer het Home Front door vrouwen gerund moet worden. Hoe meer vrouwen aan het roer staan, hoe meer invloed in de samenleving, hoe meer de actieve participatie in politiek door vrouwen dichterbij komt. Het wordt vaak verondersteld dat de Eerste Wereldoorlog het algemeen kiesrecht versneld dichterbij heeft gebracht. Tacken suggereert dit ook, maar in dit verband is het wel aardig om de luisteraars te wijzen op een aflevering van BBC's In Our Time (Suffragism) dat iets anders oppert: het vrouwenkiesrecht was er al bijna en de oorlog heeft de boel alleen maar vertraagd.

Meer Veertien Achttien:
Lord Kitchener,
Walther Rathenau,
Komitas Vardapet,
John Condon,
Koning George V.

Lord Kitchener - Veertien Achttien

Vorige week besteedde het VPRO radio programma OVT opnieuw een korte recensie aan de podcast van Tom Tacken, Veertien Achttien. De lovende woorden zijn meer dan verdiend. Veertien Achttien is een van de meest constante en hoogwaardige podcasts in geschiedenis op het internet - en daarbij reken ik het enorme aanbod in het Engels mee. Eigenlijk is VA zo goed dat OVT er een voorbeeld aan zou mogen nemen, maar ja OVT is niet alleen live, het is ook radio. De oude media tellen nog altijd meer dan de nieuwe.

Intussen gaat Tom Tacken onverstoorbaar verder met zijn onafzienbare reeks korte biografieen die de geschiedenis van de Grote Oorlog omgeven. Een die daarin absoluut niet mag ontbreken is de Engelse minister van oorlog Lord Kitchener. Kitchener's naam is natuurlijk onlosmakelijk verbonden aan het Engelse vrijwilligersleger dat in 1916 uit de grond gestampt werd om The expeditionary force te versterken. Kitchener prijkte op de onsterfelijke geworden wervingsposters waarin hij rechtstreeks naar YOU! wijst - een kleine honderd jaar voordat YOU een begrip in Web2.0 werd.

Dankzij Tacken komen we erachter wie die Kitchener nu eigenlijk was, met zijn koloniale verleden, zijn persoonlijke betrekking met de oorlog en zo meer. Het oude adagium dat de oorlog een verhaal van 'Lions led by Donkeys' herken je vaak in de verhalen terug. Daarom vallen vele van de leiders in de oorlog bij Tacken als regelrechte Donkeys, of erger, door de mand. Bij Kitchener is dit niet eenduidig zo. En als de man omkomt doordat het schip waarop hij zich bevindt op een mijn vaart is de oorlog ook nog lang niet voorbij.

Meer Veertien Achttien:
Walther Rathenau,
Komitas Vardapet,
John Condon,
Koning George V,
Colmar von der Goltz.

Walther Rathenau - veertien achttien recensie

In de laatste aflevering van Veertien Achttien gaat het over de Duitse industrieel en politicus Walther Rathenau. Natuurlijk wordt bij hem in de eerste plaats gedacht aan de Weimar Republiek waar hij minister van buitenlandse zaken was. En waar hij het slachtoffer werd van een politieke moord.

Rathenau was tijdens de oorlog aangesteld om de Duitse economie aan te passen aan de oorlogstoestand. Podcaster Tom Tacken doet uit de doeken hoe Rathenau op doeltreffende wijze de boel rationaliseert. Daardoor kan er nog jaren doorgevochten worden, terwijl zonder Rathenau Duitsland misschien in 1914 al verslagen was.

Behalve patriot was Rathenau ook joods. Maar net als de Franse premier Leon Blum (over wie ik later vandaag nog meer zal schrijven) speelde zijn joodse identiteit hem toch parten. Hoe verlicht Frankrijk en de Weimar Republiek waren, het antisemitisme achtervolgde en achterhaalde hen. In zekere zin zou je kunnen zeggen dat met de moord op Rathenau de eerste wereldoorlog is afgelopen en de tweede begint.

Meer Veertien Achttien:
Komitas Vardapet,
John Condon,
Koning George V,
Colmar von der Goltz,
Sir Ian Hamilton.

Walther Rathenau in OVT:
1922 - In Europa.

De Armeense Genocide - Veertien Achttien recensie

De podcast Veertien Achttien gaat vergezeld van een nieuwsbrief en daaruit konden we vernemen hoe de maker Tom Tacken ertoe is gekomen om de laatste aflevering van zijn podcast te wijden aan de Armeniër Komitas Vardapet. In het kort is dat omdat hij Aremeens vluchtelingen onder zijn kennissen heeft. Armeniërs die al vele jaren op een verblijfsvergunning in Nederland wachten.

Nog niet zo lang geleden besprak ik op dit blog de podcast New Books in History waarin, ook al naar aanleiding van de Eerste Wereldoorlog, Norman Stone aan het woord komt. In die uitzending zegt hij ondermeer dat de Armeense tragedie van 1915 geen genocide genoemd kan worden. Het lijkt dat hij zich daarmee in een minderheid van historici bevindt. In podcast kan men onder meer History 5 van Berkeley beluisteren waarin door Professor Anderson ruime aandacht aan de Armeniërs besteed wordt en de kwestie dat het om een genocide gaat onderbouwd wordt.

Het kan heel goed dat Tacken dezelfde colleges heeft gevolgd want hij volgt dezelfde lijn als Anderson. En ook hij begint met een citaat van, of all people, Adolf Hitler: 'Wie heeft het vandaag nog over de Armeniërs?' Wat op zijn minst duidelijk is, is dat de Armeniërs opgejaagd werden van huis en haard op een tocht die ze redelijkerwijs niet konden overleven. Effectief was dat een doodvonnis en de Turken deden daar ook niet huichelachtig over, toen althans. Vandaag is dat heel anders. En over de verblijfverblijfsvergunning van de Armeense kennissen van Tacken zal beslist worden door de Turkse Albayrak. Dat is ook wat.

Meer Veertien Achttien:
John Condon,
Koning George V,
Colmar von der Goltz,
Sir Ian Hamilton,
H.H. Asquith.