Oskar Potiorek - veertien achttien recensie

De ideale biografie voor Tom Tacken en zijn geschiedopvating is er een waarin de rollen van goed en kwaad helder verdeeld zijn. In de laatste biografie in de podcast Veertien Achttien heeft hij die opvatting weer goed kunnen uitleven. Er is een haast negentiende eeuwse romantiek in die opvatting te bespeuren. Daar heeft de twintigste eeuw dus geen einde aan kunnen maken.

Oskar Potiorek leent zich uitstekend voor Tackens visie. Al staat hij dan misschien aan de kwalijke kant van de afscheiding tussen goed en kwaad. Potiorek had op een cruciaal moment de moord op Franz Ferdinand kunnen voorkomen en dan was er misschien wel nooit oorlog gekomen. EN Potiorek was ook een havik met wat racistische kantjes die maar wat graag de Serviers in de pan wilde gaan hakken. Maar hij is ook een beetje een tragische figuur, die Tacken met wat boude uitspraken opvoert waar toch helemaal nooit wat van terechtkomt. Boontje komt om zijn loontje, als het ware. En Tacken wil hem haast vanuit vandaag toeroepen: was nou maar gewoon doorgereden en niet omgekeerd om Gavrilo Prinzip tegen te komen.

Al vind ik die opvatting nogal naief en vrees ik dat de oorlog er altijd wel op de een of andere manier was gekomen en denk ik dat je zeker de lijn niet kan doortrekken en veronderstellen dat er zoveel bloedvergieten van de twintigste eeuw meer voorkomen had kunnen worden. Wat wel de onvoorstelbare kracht van Tacken is, is dat hij een soepel lopend verhaal componeert met dramatische wendingen, aansprekende (zij het naieve) veronderstellingen en een krachtig slot, compleet met een bevredigende tragiek (in dit geval) of heroiek (in andere gevallen). Dat maakt hem een uitnemende podcaster in het landschap van de historische podcasts. Een die de kunst van het vertellen beheerst als geen ander, uitgesloten wellicht Dan Carlin.

Meer Veertien Achttien:
Kato Takaaki,
Maximilian von Spee,
Khudadad Khan,
Käthe Kollwitz,
Sir Robert Borden.