The dialectic of knowledge and culture

The University of California, San Diego (UCSD) offers a podcast containing a lecture series of Professor Tal Golan (History of Science). It is part of a scientific program that usually is rather technical. This particular series (CATS2), however, is historical and it proposes to hand the history of science and reveal the relationship between what we know and how we organize the world. (feed)

Golan says, you could title the series with 'Laws of men and laws of nature', which is also a book of his. He intends to show that what is perceived as knowledge and how knowledge is organized and institutionalized in society, is closely related with how society is organized, politically, legally, economically and so on. Considerations about truth designate how research is done (if at all), how theories are conceived (if at all) and who is assumed to have authority in this field. This authority in turn designates who can advise the political leaders, what agendas are served, what problems are detected and how it is assumed they can be handled.

In many ways this is a history of ideas and consequently, a more structured and deeper version of the BBC's In Our Time. At times it is very abstract and since I have not finished the course yet, I cannot begin to make any final review about it. I can only strongly recommend it. You are going to find out why for the Greeks it was not meaningful to conduct experiments, why this was essential for Christianity and the society of the Middle Ages and how the intellectual efforts of Galileo, to Descartes to Kant and others, completely revolutionized the world. Such a deep search is also confusing at times and Golan admits that right from the beginning and occasionally starts all over again. He announces he is not happy with how he has construed his argument and gives it another try. This may seem unstructured, but actually is thrilling.

More UCSD:
Gupta History,
World history guided by the religions,
World history outside the European box,
Making of the Modern World - UCSD,
UC San Diego's podcast courses.

Marita Mathijsen - Marathon Interview

Op Kerstdag 2007 had Ger Jochems een interview met Marita Mathijsen, hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de UvA. De drie uur die dit interview duurde, deed het passen in de serie marathon interviews van de VPRO. Het gesprek is zo onderhoudend en niet af na drie uur, dat je verlangt naar de tijd dat een marathon interview vijf uur duurde.

Interviewer Ger Jochems voelt kennelijk ook de tijdsdruk en menigmaal valt hij haar in de rede om het gesprek te sturen. Marita moet snel op het juiste spoor gebracht worden en antwoorden zoals hij het wil horen. Soms is zijn ongeduld overbodig; Mathijsen zit al op het goede spoor. En vaak ook is het storend; je had zo graag willen horen wat ze wilde zeggen. Want Marita Mathijsen is een van de meeste onderhoudende gasten in de lange, lange serie.

Behalve haar eigen leven, wordt de rode draad gevormd door de 19e eeuw. De literatuur uit die eeuw heeft haar speciale belangstelling en waardering. Daar waar sommige specialisten de (moderne) Nederlandse literatuur laten aanvangen, op zijn vroegst, met de Tachtigers, begint het voor Mathijsen al voor die tijd. Zij neemt het op voor De Genestet, Potgieter, Van Lennep en Bosboom-Toussaint om maar wat namen te noemen. Niet in de laatste plaats komt ook Gerrit van de Linde, pseudoniem De Schoolmeester, waar ze op gepromoveerd is.

De negentiende eeuw is een 'gemaskerde eeuw' (ook de titel van een boek van haar hand), wat maakt dat dat wat publiek is, gemaskerd is. Om daar doorheen te zien, moet men tussen de regels door weten te lezen. De maskers vallen al wat meer weg in briefwisselingen. De briefwisseling tussen Van de Linde en Van Lennep, voert ze aan als een voorbeeld daarvan. Ze leest voor, ook uit ander werk, en doet het met een passie die je jaloers maakt op haar studenten. Warm aanbevolen.

Meer Marathon Interviews:
Ruud Lubbers,
Jan Leijten,
Bertus Hendriks,
Gerrit Wagner,
Rijk de Gooyer.

Religion and Law in US society - History Podcasts

HIUS 155A is the code of a course at the University of California San Diego, which, upon closer inspection carries a number of varying subtitles. Whatever the subtitles are, the course, taught by Professor Michael Parrish, teaches the legal and religious foundations of the American Society until the Civil War. The follow-up is HIUS 155B, which continues until the present.

This course is part of a Program for the Study of Religion, but could, just as well, be a part of a legal studies program. This lecture series combines history, religion and law very closely. Parrish goes over the history of the religious and legal foundations of US society, entering both theology and legal theory. This is a history starts in Europe and consequently, kicks off with the reformation and even if the narrative is taken fast enough to the colonies, the European roots are widely brought to bare.

One must be aware of the low audio at the beginning of the podcasts. It takes invariably up to 5 minutes to finally reach an audible sound. One never misses much and eventually can catch on. Should the sound still be tad too low for you, you can consider to use a utility that I apply for various university lectures in order to enhance the volume: MP3gain. This is easy to use. After download, let MP3gain analyze the sound level of the files and then crank it up to a value between 90 and 100 db.

Comparable podcasts are:
Binge Thinking History Podcast, The American Constitution's British roots,
Berkeley's History 7B, US History - from Civil War to Present,
History 1301, American History before 1870.

Mees en Van Roozendaal

Er waren nieuwe afleveringen van Simek 's Nachts, maar lange tijd stonden ze niet in de feed. Tot vorige week de sluizen open gingen en er meteen zeven nieuwe interviews als podcast gepubliceerd werden. Ik heb er twee uitgekozen om te beluisteren: Maarten van Roozendaal (stream, download) en Heleen Mees (stream, download). Het beste nieuws: Martin Simek was weer goed op dreef.

Maarten van Roozendaal beschrijft zichzelf als 'neurotisch depressief', wat hij nader definieert als: teveel met zichzelf bezig. Toch is er een punt dat Simek aan het licht brengt waar Van Roozendaal niet met zichzelf bezig is. Hij is niet bezig zichzelf te laten excelleren. Er is een climax waarin Maarten een gedicht van Jean-Pierre Rawie voordraagt en Simek haarfijn oppikt dat hier meer toewijding in gelegd wordt, dan in het eigen werk. "Nee daar ben ik niet mee bezig," geeft de zanger toe en laat doorschemeren dat hij een beetje bang voor de kwestie is. Hij wil 'het handig gedaan hebben' en de vraag of het echt goed is, liever met rust laten.

Hebben we met een bangige gast te maken? Nee, verre van dat. Wat vooral opvalt is de zelfbewuste assertiviteit die Maarten van Roozendaal aan de dag legt. Ad rem en spitsvondig en snel reageert hij en dat levert een razendsnelle productie op. Alleen achteraf kan je denken dat die goed van de tongriem gesneden attitude misschien wel meer 'handig gedaan' is en een afleidingsmanoeuvre zou kunnen zijn van wat Maarten van Roozendaal aan diepte zou kunnen hebben. Diepte die hij pas met het gedicht van Rawie toelaat. Als hij het nou nog in zijn eigen werk toelaat, kan hij de Nederlandse Brel worden.

Heleen Mees is een andere assertieve gast, maar dan een die eigenlijk verrassend zwak formuleert. Al in de eerste drie zinnen die ze loslaat, buitelen de gedachtes en theorieen zo wild over elkaar heen dat er een opgeblazen kretologie overblijft. "De wereld is niet af, dat idee is begonnen met 'The end of history', maar ik dacht dat kan niet. [...] De hele lounge cultuur die sindsdien is ontstaan, hedonisme maar niet echt. [...] Ik vind dat het allemaal wel wat leaner en meaner kan." Simek laat het haar uitleggen en ontlokt nog een mooie gedachte (liefdevolle verwaarlozing van kinderen), maar moet ten slotte zelf met een metafoor komen om wat handvaten aan deze brij te geven.

Zijn metafoor (tennis, natuurlijk!) is briljant en verrast Mees merkbaar, die er vervolgens nauwelijks iets uithaalt. We kunnen het eens zijn met Mees dat Nederlandse vrouwen gezapig vluchten in ambitieloosheid, maar de essentie van Mees' antwoord, dat vrouwen wakker moeten worden en aanpakken laat precies de zere plek zien waar Simek met zijn metafoor juist de vinger op legt: dat is een imitatie van de mannen. Is dat wat je wilt? Kennelijk. Maar is dat nou wel zo goed? levert dat de gewenste vooruitgang op? Mees blijft er wazig over, schrijft misschien beter dan ze spreekt, maar zal hopelijk nog veel scherpte winnen.

Meer Simek op dit blog:
Barbara van Beukering, Gert Dumbar,
Jaap van der Zwan,
Lucie Stepanova,
Olaf Tempelman,
Paul Gelderloos.

Heleen Mees was ook te beluisteren op NRC FM:
Amerikaanse verkiezingen,
Mannen, zijn ze nog ergens goed voor?
De argeloze luisteraar zij gewaarschuwd: NRC FM, is nogal een zwakke podcast.

Karen Armstrong - SOF and TED

Years and years ago, I bought Karen Armstrong's A History of God; it was the early 90's and she had begun to make a name for herself. This book, as I recall, is still about the historical roots of the monotheistic religions and their construction. Armstrong analyzed the theology as it were. By now she has developed to something more: a criticism and a proposed alternative.

This was the subject of her talk at TED and this also brought her to Speaking of Faith with Krista Tippett. What I find attractive that in all instances, Armstrong lumps the three monotheistic religions together and given the chance, chips in some Buddhism as well. Her quest is not for theological doctrines, her quest, if I have to put it in my own words, is what religions have to offer to people. In the end she emphasizes, again in my words, the existential importance of faith, the experience, the effect on emotions and conduct. For her, religion must and can improve the quality of life and in this respect they do not differ and in this respect, those three monotheistic religions of Judaism, Christianity and Islam, have so much in common, they nearly speak the same language.

In the interview with Tippett, she related her own spiritual path, from being a drop-out nun, to a secular theologian, a TV maker and eventually the writer and thinker she is today. This personal journey involves her own struggle with Catholic roots. This is tangible when she speaks of Paul, calling him Saint Paul. This may detach the non-catholic listener, but it is worthwhile to tag along. (audio, transcript, uncut audio)

One of the most important aspects of the religions and one that has gone lost in recent time, as she sees it, is compassion. This is also the subject of her presentation at TED.



More Speaking of Faith:
Wangari Maathai
Faith based diplomacy
Rachel Naomi Remen, (highly recommended)
Rumi,
New Evangelicals,
V. V. Raman.

More TED:
Ben Dunlap. (highly recommended)

Environmental history

For some time now, I have been following the podcast Exploring Environmental History. In the past days there was yet another installment, about the Flanders Moss, a marsh land (peat bog) in Scotland. I had a bit of a hard time, following the speaker, John Harrison, for he has an accent in his English too unfamiliar to me, but that is just my problem. So go ahead and listen.

I'd like to take this review to raise another point. To ask what is Environmental History altogether. Somehow this is not so easy to pin point and in spite of the expert podcasts, this definition still hasn't made it, even intuitively, to my mind. The best I can say, is the history of how man has dealt with his environment through the ages.

Recently, I discovered a lecture series in Berkeley: ESPM 160AC American Environmental and Cultural History. The starting lectures attempt at addressing this issue. There are numerous examples given. They differ and therefore supplement those of the Exploring Environmental History podcast. But there is also some tentative definition coming up and this is a tad different to what I thought before. Environmental history is taking a specific environment, complete with its inhabitants and their culture as this is part of it, and considers the history of that environment. Like the history of the Flanders Moss. (Incidentally, as far as I could find out, this has nothing to do with the north of Belgium...)

More Environmental History podcast on this blog:
Climate Change in recent history,
Urban Air Pollution,
Apartheid and Environmental History,
Environmental History and South Africa,
Environmental History.